Zeybekci:"Revize STA, esas itibarıyla AB ile mevcut Gümrük Birliğinden çok daha modern ve çok daha geniş kapsamlı bir anlaşma"

Kuruluştan konuya ilişkin yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:

EFTA ülkeleri ile STA’mızı bugün attığımız imzalarla güncelliyoruz. Revize STA, esas itibarıyla AB ile mevcut Gümrük Birliğinden çok daha modern ve daha geniş kapsamlı bir anlaşma. Bu haliyle Gümrük Birliğinin güncellenmesine örnek teşkil etmesini istiyoruz”
 
“Anlaşmada yeni küresel ticaretin gerekliliklerine uygun olarak hizmetler ticareti, e-ticaret ve kapsamlı bir fikri mülkiyet bölümü diğer yeni hususların yanına eklendi”
 
“Hizmet ticaretine ilişkin kural ve taahhütlerin STA’ya dahil edilmesiyle Türkiye’de hizmet sunucu ve yatırımcıları için daha öngörülebilir bir ticaret ortamı elde edildi”
 
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Türkiye ile Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) arasındaki Serbest Ticaret Anlaşmasının (STA) güncellenme çalışmalarının tamamlandığını belirterek, “Revize STA, esas itibarıyla AB ile mevcut Gümrük Birliğinden çok daha modern ve çok daha geniş kapsamlı bir anlaşma. Bu haliyle Gümrük Birliğinin güncellenmesine örnek teşkil etmesini istiyoruz.” dedi.
 
Zeybekci, Türkiye ile EFTA Devletleri arasında 1991 yılında imzalanan ve günümüz koşullarına uyarlanarak yenilenen Serbest Ticaret Anlaşması’nı (STA) imzalamak üzere İzlanda’nın Sau?árkrókur kasabasında düzenlenenen EFTA Ticaret Bakanları Konferansı’na katılım sağladı. Bu kapsamda yeni Türkiye-EFTA STA’sına ek olarak İsviçre ile temel tarım ve işlenmiş tarım ürünlerindeki karşılıklı tavizleri geliştiren ayrı bir Anlaşma imzalanmıştır.
 
Bu konuda açıklamalarda bulunan Zeybekci, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurulmadan önce imzalanan ve genel itibarıyla gümrük vergilerinin kaldırılması odaklı mevcut anlaşma yerine hazırlanan yeni STA ile mal ticareti, menşe kuralları ile genel ve kurumsal hususlara ilişkin hükümlerin güncellendiğini anlattı.
 
Revize STA ile ticari korunma araçlarında DTÖ hükümlerinin ötesinde işbirliği ve danışma mekanizmalarının kurulduğunu, gümrük iş ve işlemlerinin basitleştirilmesini sağlayan “Ticaretin Kolaylaştırılması” hükümleriyle “e-ticaret” konularının anlaşmanın bir parçası haline getirildiğini aktaran Zeybekci, ikili anlaşmazlıkların halli mekanizmasının da oluşturulduğunu belirtti.
 
Zeybekci, anlaşmanın tabi olduğu Pan-Avrupa-Akdeniz tercihli menşe kurallarının Balkan ülkelerini de içerecek şekilde genişleyen bölgesel konvansiyon ile bağlantılı hale getirilerek daha büyük coğrafyadaki ekonomilerle kümülasyon imkanı sağlandığının altını çizerek, bu sayede ticaret ve yatırım imkanlarının genişletildiğine işaret etti.
 
Türkiye-EFTA STA’sını revize eden bu yeni anlaşmanın, esas itibarıyla AB ile mevcut Gümrük Birliği’nden daha modern ve kapsam olarak daha geniş bir anlaşma olduğuna dikkati çeken Zeybekci, “EFTA ülkeleri ile STA’mızı güncellemiş bulunmaktayız. Revize STA, esas itibarıyla AB ile mevcut Gümrük Birliğinden çok daha modern ve çok daha geniş kapsamlı bir anlaşma. Bu haliyle Gümrük Birliğinin güncellenmesine örnek teşkil etmesini istiyoruz.” değerlendirmelerinde bulunndu.
 
“Teknoloji transferi ilk kez bir STA’da kolaylaştırıldı”
 
Zeybekci, revize edilen STA’ya göre beşeri ilaçlarda konulan üretim ve ihracat hedefleri dikkate alınarak bu ürünlerdeki verilerin korunması bakımından ilk defa karşılıklılık sağlandığını ifade ederek, “Teknoloji transferi ile fikri mülkiyet hakları arasındaki ilişki vurgulanarak, Türkiye’nin ilk defa bir STA’sında teknoloji transferini kolaylaştırmaya yönelik işbirliği hükümlerine yer verildi.” diye konuştu.
 
Gümrük iş ve işlemlerinin basitleştirilmesini sağlayan Ticaretin Kolaylaştırılmasına İlişkin Ek Anlaşmanın bir parçası haline getirilen STA’nın, uygulanması veya yorumlanmasında meydana gelen tüm anlaşmazlıklarda uygulanacak gelişmiş bir İkili Anlaşmazlıkların Halli Mekanizmasının da revize STA kapsamında oluşturulduğunu bildiren Zeybekci, hizmet ticaretine ilişkin kural ve taahhütlerin kapsama dahil edilmesiyle de Türkiye’de hizmet sunucu ve yatırımcıları için daha öngörülebilir bir ticaret ortamı oluşturulduğunuu söyledi. Zeybekci, Türkiye’nin en önemli hizmet ihracatı kalemlerinden karayolu taşımacılığı ve turizm hizmetlerine ilişkin EFTA ülkelerinin kapsamlı taahhütleri üstlenmelerinin de sağlandığını söyledi.
 
“Taşımacılıkta kotalar kaldırıldı, sürücüler ve iş adamlarının vize işlemleri kolaylaştırıldı”
 
Ekonomi Bakanı Zeybekci, karayolu taşımacılığında EFTA ülkelerine gerçekleştirilecek tüm taşımacılıkta kotaların da revize STA ile kaldırıldığını belirterek, “Ayrıca taşımacılarımızın yüksek ve ayrımcı ücretlendirmeye tabi tutulmalarının önüne geçiyoruz.” ifadesini kullandı.
Taşımacılık personeli de dahil olmak üzere iş adamlarımızın ve diğer hizmet sunucularının vize, çalışma izni ve oturma izni gibi ihtiyaç duydukalrı izinlerin alınması kolaylaştırıldı. Bundan sonra, EFTA ülkelerine iş amaçlı seyahat edeceklere internet sitesinde yayımlanan şartları karşılamaları halinde çok girişli vize verilmesi yine dünyada ilk defa bir ticaret anlaşmasıyla garanti altına alındı.
 
Anlaşma kapsamındda İsviçre ile özel sağlık hizmetleri, yaşlı bakım hizmetleri ve “wellness” hizmetleri alanlarında hasta hareketliliğinin “kolaylaştırıldığını” ı aktaran Zeybekci, sözlerini şöyle sürdürdü:
 
Turizm hizmetleri açısından paket tur düzenleyen Türk seyahat acenteleriyle EFTA ülkesi seyahat acentelerinden aynı miktarda teminat alınması hüküm altına alınarak uluslararası rekabetin tesisi açısından bir adım atılmıştır.
 
Ayrıca, uzaktan turizm hizmeti sunan platform ve rezervasyon sitelerine yönelik alınacak önlemler konusunda EFTA ülkeleri ile ülkemiz arasında bir işbirliği ve bilgi değişimi mekanizması tesis edilmiştir.
 
“Hizmet ticaretine ilişkin kural ve taahhütlerin kapsama dahil edilmesiyle Türkiye, hizmet sunucuları ve yatırımcıları için daha öngörülebilir bir ticaret ortamı elde etmiş oldu. Söz konusu anlaşma kapsamına e-ticaret de dahil edilirken, taraflar arasında e-ticaretin geliştirilmesine ilişkin işbirliği hükümlerinin yanı sıra elektronik olarak iletilen yazılım gibi ürünlerinn gümrük vergisinden muafiyeti güvence altına alındı. Karşılıklı elektronik ticaretin geliştirilmesi için tüketicinin korunmasına yönelik benzer mevzuat olması, zarar gören tüketicilerin hakları konusunda işbirliği, istenmeyen ticari iletilerin bertarafı, kişisel verilerin korunmasına yönelik önlemler ve elektronik imza sertifikalarının karşılıklı tanınması gibi önemli hükümlere imza atıldı.”
 
 Ayrıca İsviçre ile Türkiye arasındaki temel tarım ürünleri ve işlenmiş tarım ürünleri ticaretinde ileri liberalizasyona gidildi, Türkiye tarım ürünleri ihracatında öne çıkan ürünlerin İsviçre pazarına tercihli girişi temin edildi.”
 
Bakan Zeybekci, ziyaret kapsamında EFTA üyesi ülkelerden mevkidaşları İsviçre Ekonomi, Eğitim ve Araştırmadan sorumlu Federal Hükümet Bakanı Johann N. Schneider-Ammann ve İzlanda Dışişleri Bakanı Gudlaugur Thor Thordarson ile bir araya gelerek ticari ve ekonomik ilişkileri değerlendirdi. Sayın Bakan ayrıca, program kapsamında davetli bulunan Ekvator Dış Ticaret Bakaanı Pablo Campana Saenz ile bir görüşme gerçekleştirdi.
 
Program kapsamındaki resmi yemek ve diğer ikili görüşmeler esnasında katılımcı ülke Bakanları ile ticaretin geliştirilmesi ile ilgili atılacak adımlar ele alındı.
 
“Toplam dış ticaret 9,7 milyar dolar”
 
10 Aralık 1991 yılında Cenevre’de imzalanan ve 1 Nisan 1992’de yürürlüğe giren Türkiye-EFTA STA’sı, Türkiye’nin akdettiği ilk STA olma özelliğini taşıyor. STA kapsamında düzenlenen mevcut tercihli rejim sayesinde anılan ülkelerle toplam dış ticaretimiz 2017 yılında 9,7 milyar dolara ulaştı. Yenilenen STA ile birlikte, EFTA ülkeleri ile ikili ticaretimizin artarak devam etmesi ve ülkemize yönelik EFTA kaynaklı doğrudan yatırımların artması bekleniyor.
 
“EFTA ülkeleri Türkiye’ye 3,4 Milyar $ doğrudan yatırım yaptı”
 
EFTA üyesi ülkelerden 2002-2018 Nisan ayı döneminde ülkemize yapılan doğrudan yatırımların tutarı 3,361 Milyar Dolardır. Bu yatırımlarda aslan payını 2,515 Milyar Dolar ile İsviçre almakta, bu ülkeyi 758 Milyon dollarlık yatırımla Norveç, 86 Milyon dolarlık yatırımla Lihtenştayn ve 2 Milyon Dolarlık yatırımla İzlanda takip etmektedir. Ülkemizde 1.189 EFTA ülkesi sermayeli şirket faaliyet göstermekte olup, bu şirketlerin 879’u İsviçre sermayelidir.