Bankalar, 2021 yılının dördüncü çeyreği için yurt içi fonlama koşullarında gevşeme, yurt dışı fonlama koşullarında ise sıkılaşma olacağını öngörüyor

Merkez Bankası'nın dönemi "Banka Kredileri Eğilim Anketi" yayınlandı.

 Anket sonuçlarının değerlendirmesi aşağıda yer alıyor:

Bankaların 2021 yılının üçüncü çeyreğine ilişkin değerlendirmeleri ile dördüncü çeyreğine ilişkin beklentilerini içeren
Banka Kredileri Eğilim Anketi sonuçları incelendiğinde(1),

2021 yılının üçüncü çeyreğinde, bankaların genel olarak işletmelere kullandırdıkları kredilere uyguladıkları standartları
temelde aynı bıraktığı görülmektedir. Alt kırılımlar incelendiğinde, uzun vadeli krediler ile yabancı para cinsinden açılan
krediler dışındaki işletme kredi türlerinde bir miktar gevşeme olduğu gözlenmektedir. 2021 yılının dördüncü çeyreği
için bankaların beklentisi, yabancı para cinsinden açılan krediler hariç tüm işletme kredilerinde standartların
gevşetileceği yönündedir. Bireysel krediler için standartların konut kredileri için temelde aynı kaldığı, taşıt ve diğer
bireysel kredi türlerinde ise gevşetildiği gözlenmektedir. 2021 yılının dördüncü çeyreği için bankaların beklentisi, tüm
bireysel kredilere uygulanan standartların temelde aynı bırakılacağı yönündedir.

Anket sonuçları kredi talebi açısından incelendiğinde, 2021 yılının üçüncü çeyreğinde tüm işletme kredi türleri için
talepte artış olduğu görülmektedir. 2021 yılının son çeyreği için beklenti, tüm işletme kredi türlerinde talebin artacağı
yönündedir. Bireysel kredilerden konut ve taşıt kredilerine yönelik talepte azalış olduğu, diğer bireysel kredilere yönelik
talepte ise önceki dönemde görülen artışın devam ettiği gözlenmektedir. Yılın dördüncü çeyreği için beklentiler, tüm
bireysel kredi türlerinde talebin artacağı yönündedir.

Bankaların fon sağlama imkânlarının gelişimi incelendiğinde; yılın üçüncü çeyreğinde yurt içi fonlama koşullarının
sıkılaşmaya, yurt dışı fonlama koşullarının ise gevşemeye devam ettiği görülmektedir. Yılın son çeyreği için beklentiler,
yurt içi fonlama koşullarında gevşeme, yurt dışı fonlama koşullarında ise sıkılaşma olacağı yönündedir.

2021 yılının üçüncü çeyreğinde, bankaların genel olarak işletmelere kullandırdıkları kredilere uyguladıkları standartları
temelde aynı bıraktığı görülmektedir. Alt kırılımlar incelendiğinde, uzun vadeli krediler ile yabancı para cinsinden açılan
krediler dışındaki işletme kredi türlerinde bir miktar gevşeme olduğu gözlenmektedir. Standartları gevşetici yönde etkileyen
faktörler rekabet baskısı, endüstri ya da firmalara ilişkin görünüm, genel ekonomik faaliyetlere ilişkin beklentiler ve bankanın
likidite pozisyonu olurken, standartları sıkılaştırıcı yönde etkileyen faktör bulunmamaktadır. 2021 yılının dördüncü çeyreği
için bankaların beklentisi, yabancı para cinsinden açılan krediler hariç tüm işletme kredilerinde standartların gevşetileceği
yönündedir

Konut kredilerine uygulanan standartların yılın üçüncü çeyreğinde temelde aynı kaldığı gözlenmektedir. Yılın son çeyreği için
beklenti, standartların aynı kalmaya devam edeceği yönündedir

Taşıt ve diğer bireysel kredilere uygulanan standartların yılın üçüncü çeyreğinde gevşetildiği görülmektedir. Her iki kredi
türünde de rekabet baskısı standartları gevşetici yönde etkileyen faktör olmuştur. Ayrıca, tüketicilerin kredi itibarı diğer
bireysel kredilerde standartları gevşetici yönde etkileyen bir diğer faktör olmuştur. Yılın dördüncü çeyreği için bankaların
taşıt kredisi ve diğer bireysel krediler için beklentisi, standartların temelde aynı kalacağı yönündedir

İşletmelerin banka kredilerine olan talebi incelendiğinde, yılın üçüncü çeyreğinde tüm işletme kredi türleri için talepte artış
olduğu görülmektedir. Stok artırımı ve işletme sermayesi ile sabit yatırım talebi en çok artıran faktörler olmuştur. 2021 yılının
son çeyreği için beklenti, tüm işletme kredi türlerinde talebin artacağı yönündedir (Grafik 5).
Bireysel kredilerden konut ve taşıt kredi taleplerinde azalış olduğu gözlenmektedir. Alternatif finansman kullanımı ile
krediler üzerindeki vergi ve benzeri yükler hem konut hem de taşıt kredi taleplerini azalış yönünde etkileyen en önemli
faktörler olmuştur. Yılın dördüncü çeyreği için beklenti, her iki kredi türünde de talebin artacağı yönündedir

Diğer bireysel kredilere yönelik talepte önceki dönemde görülen artış, yılın üçüncü çeyreğinde de devam etmiştir. Bu
kredi türünde tüketici güveni ve diğer bankalardan sağlanan krediler talebi artırıcı yönde etkileyen faktörler olmuştur.
Yılın dördüncü çeyreğinde diğer bireysel kredilere ilişkin talebin artmaya devam etmesi beklenmektir

İşletmelere kullandırılan kredilere uygulanan koşul ve kurallara bakıldığında; ortalama krediler ve daha riskli krediler
üzerindeki kâr marjının azaltıldığı gözlenmektedir. Faiz dışında alınan ücret ve komisyonlar ile kredi ya da kredi limitinin
büyüklüğüne ilişkin koşul ve kuralların gevşetildiği görülmektedir.

Bireysel kredilere uygulanan koşul ve kurallar incelendiğinde, ortalama krediler ve daha riskli krediler üzerindeki kar marjının
konut kredilerinde ve diğer bireysel kredilerde aynı bırakıldığı gözlenmektedir. Öte yandan, taşıt kredilerine uygulanan koşul
ve kurallara bakıldığında ortalama krediler üzerindeki kar marjının temelde aynı bırakıldığı, daha riskli krediler üzerindeki kar
marjının ise azaltıldığı gözlenmektedir. Konut kredilerinde kredi/teminat oranı ve vadeye ilişkin koşul ve kuralların
sıkılaştırıldığı görülürken, taşıt kredilerinde faiz dışında alınan ücret ve komisyonlar ile vadeye ilişkin koşul ve kuralların
gevşetildiği görülmektedir.

Bankaların fon sağlama imkânlarının gelişimi incelendiğinde; 2021 yılının üçüncü çeyreğinde yurt içi fonlama koşullarının
sıkılaşmaya, yurt dışı fonlama koşullarının ise gevşemeye devam ettiği görülmektedir. Yurt dışı fonlama maliyeti ile yurt dışı
fonlamaya ilişkin diğer koşul ve kurallar yurt dışı fonlama koşullarını gevşetici yönde etkilemiştir. 2021 yılının dördüncü
çeyreği için beklentiler, yurt içi fonlama koşullarında gevşeme, yurt dışı fonlama koşullarında ise sıkılaşma olacağı
yönündedir