Tarımsal Girdi ve Gıda Enflasyonu Etkisi (Enver Erkan/Tera Yatırım )

https://terayatirim.com/arastirma/makro-perspektif/230320221226

Tarımsal Girdi ve Gıda Enflasyonu Etkisi

Rusya krizi ve gıda üretimi… Küresel gıda fiyatlarının bir süredir savaş mekaniklerinden etkilendiğini ve etkilenmeye de devam edeceğini belirtiyoruz. Bunun en önemli nedeni elbette arz koşullarındaki bozulma. Özellikle savaş bölgesinin ilgilendirdiği alanların tarımsal üretim yoğunluğu, göç vs. gibi nedenler itibariyle ekimde güçlük ve buna bağlı arz açığı anlamına gelecek. Bir diğer kritik konu da tarımsal girdilerle alakalıdır. Bu süreçte, tarımsal verimlilik açısından kullanılan kalemlerin hem döviz kaynaklı fiyatlara sahip olmaları, hem de enerji girdi fiyatından direkt olarak etkilenmeleri üretim maliyetlerini ve fiyatlarını yükseltiyor. Bahsettiğimiz girdilerin başında gübre, ulaştırma ve tarımsal kimyasallar geliyor. Enerji fiyatlarından direkt bir etkilenme söz konusu.

Girdi etkisi, petrol fiyatlarıyla alakası… Fiyatların savaştan önce de yükselen trend içerisinde olduğu tarımsal girdilerde, Rusya kriziyle beraber daha fazla yükseliş söz konusudur. Bu durum, arz güvenliği ve yaptırımlar gibi unsurlarla birleştiğinde etkisini artıracaktır. Şu anda enerji fiyatlarından gelen etkiyi de içine alan gübre fiyatlarında, gıda fiyatlarını itici bir güç oluşturma eğilimi vardır. Buna ek olarak, gübre yapımından kullanılan potas maddesinin küresel üretim ağı önemli. Sebebi de Rusya ve Belarus’un bu piyasanın belirleyici üreticileri ve ihracatçıları olmasıdır ki, bu oyuncular çekildiğinde piyasada ciddi bir üretim açığı oluşacaktır.

Şöyle ki; Potas, bitki büyümesini desteklemek, mahsul verimini ve hastalık direncini artırmak ve su korumasını geliştirmek için öncelikle gübrelerde (yaklaşık %95) kullanılır. Dört ülke (Kanada, Rusya, Beyaz Rusya ve Çin) 2020'de dünya potasyum üretiminin yaklaşık %80'ini oluşturuyordu. Üç ülke (Kanada, Beyaz Rusya ve Rusya) 2019'da uluslararası ticareti yapılan potasyumun %79'unu oluşturdu. Potas fiyatları 2012'den 2017'nin ilk yarısına kadar düşüşteydi. 2017'nin ikinci yarısında fiyatlar artmaya başladı ve sonunda 2019'un başında 275 ABD$/tona ulaştı ve sonunda istikrarlı bir şekilde düşüş göstererek yaklaşık 200 ABD$/tona geriledi.


 Enver Erkan
 Araştırma - Başekonomist
 Tera Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
  www.terayatirim.com
                                 
                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
  Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.