TCMB:Temel mal enflasyonu tüm alt gruplarda yükselirken, hizmet enflasyonu normalleşme sürecinin etkilediği kalemler öncülüğünde artmıştır

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
tarafından yayınlanan Haziran ayı enflasyon rakamlarını değerlendirdi.

 Bankanın enflasyon değerlendirmesinin tamamı aşağıda bulunuyor.

Tüketici fiyatları Haziran ayında yüzde 1,13 oranında artmış, yıllık enflasyon
1,23 puan yükselerek yüzde 12,62 olmuştur. Enerji fiyatları uluslararası
petrol fiyatlarındaki toparlanmaya bağlı olarak artarken gıda yıllık
enflasyonu yatay bir seyir izlemiştir. Temel mal enflasyonu tüm alt gruplarda
yükselirken, hizmet enflasyonu normalleşme sürecinin etkilediği kalemler
öncülüğünde artmıştır. Bu görünüm altında B ve C göstergelerinin yıllık
enflasyonu ve eğilimi yükselmiştir.

Haziran ayında tüketici fiyatları yüzde 1,13 oranında artmış ve yıllık enflasyon 1,23 puan yükselerek yüzde
12,62 olmuştur Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 0,74 ve 1,32
puan artarak yüzde 11,95 ve yüzde 11,64 olarak gerçekleşmiştir
Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre temel mal, enerji ve
hizmet katkıları sırasıyla 0,58, 0,45 ve 0,23 puan artmış, gıda grubunun katkısında belirgin bir değişim
olmamıştır
 
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle üç aylık ortalamalara göre B ve C göstergelerinin eğilimlerinde artış
gözlenmiştir Bu dönemde, hem hizmet hem de temel mal grubunda enflasyon eğilimi
yükselmiştir

Hizmet fiyatları Haziran ayında yüzde 2,09 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu 0,48 puan yükselişle
yüzde 11,76 olmuştur Yıllık enflasyon kira dışındaki alt gruplarda artmış, en belirgin yükseliş
ulaştırma grubunda kaydedilmiştir Ulaştırma hizmetlerinde normalleşme süreci ile birlikte uçak bileti (yüzde 12,39) ve şehirlerarası otobüs ücretlerindeki (yüzde 23,52) artışlar öne çıkmıştır. Kapasite
sınırlamasına tâbi olan lokanta-otel grubunda, gerek yiyecek ve içecek hizmetlerinde gerekse konaklama
hizmetlerinde fiyatlar yükselmiştir. Diğer hizmetler grubunda ise eğitim ve paket turlar ile berber ve
kuaför hizmetleri fiyatlarındaki artışlar dikkat çekmiştir. Haberleşme hizmetleri fiyatlarındaki artışta posta
hizmetleri, telefonla görüşme ve internet ücreti öne çıkmıştır. Kira yıllık enflasyonunda yavaşlama eğilimi
bu dönemde de devam etmiştir.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu Haziran ayında 2,13 puan artarak yüzde 11,39 olmuştur Bu
dönemde yıllık enflasyon tüm alt gruplarda yükselmiş, fiyatlar üzerinde birikimli döviz kuru etkileri ve
salgına bağlı birim maliyet artışları ile normalleşme süreciyle birlikte bazı gruplara yönelik güçlenen talep
de etkili olmuştur Dayanıklı mal grubu fiyatları, otomobil, beyaz eşya ile diğer elektrikli ve
elektriksiz aletlerin öncülüğünde yüzde 2,88 oranında artarken, giyim ve ayakkabı grubu fiyatlarındaki
değişim yüzde 1,15 ile tarihsel ortalamanın üzerinde gerçekleşmiştir. Bu dönemde diğer temel mallarda
da fiyatlar bir önceki aya göre belirgin bir oranda artmıştır.

Enerji grubu fiyatları Haziran ayında yüzde 2,62 oranında artmıştır (Tablo 1). Bu dönemde uluslararası
petrol fiyatlarındaki toparlanmaya bağlı olarak akaryakıt ve tüpgaz fiyatları sırasıyla yüzde 6,59 ve yüzde
3,58 oranında yükselmiştir. Ayrıca bu dönemde şebeke suyu fiyatları yüzde 1,75 oranında artış
kaydetmiştir. Bu gelişmeler ile enerji yıllık enflasyonu 3,89 puan yükselerek yüzde 9,12’ye ulaşmıştır

Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu Haziran ayında 0,06 puan artarak yüzde 12,93 olmuştur (Grafik
8 ve Tablo 2). İşlenmemiş gıda fiyatlarındaki mevsimsel düşüşün geçen yıla kıyasla daha sınırlı olması
sonucunda grup yıllık enflasyonu yüzde 12,29’a yükselmiştir. Bu gelişmede, taze meyve yıllık
enflasyonundaki azalışa karşın, sebze yıllık enflasyonun yüzde 21,39’a yükselmesi belirleyici olmuştur.
Diğer işlenmemiş gıda grubunda bakliyat, kuruyemiş ve pirinç fiyatlarındaki yükselişler devam ederken son
aylarda belirgin olarak artan kırmızı et fiyatları Haziran ayında gerilemiştir. İşlenmiş gıda grubunda ise aylık
fiyat artışı son döneme kıyasla daha ılımlı gerçekleşirken (yüzde 0,58), baz etkisinin de desteğiyle işlenmiş
gıda yıllık enflasyonu yüzde 13,41’e gerilemiştir Bu gelişmelerle taze meyve ve sebze dışı gıda
grubunda yıllık enflasyon azalışını sürdürmüştür
Asgari maktu özel tüketim vergisinin Mayıs ayında yükseltilmesinin bu döneme sarkan etkisiyle tütün
ürünleri fiyatları Haziran ayında yüzde 0,92 oranında artmış, bu grupta yıllık enflasyon bir miktar
yükselmiştir

Yİ-ÜFE
Yurt içi üretici fiyatları Haziran ayında yüzde 0,69 oranında artmış, yıllık enflasyon yüzde 6,17 olmuştur Yakın dönemdeki döviz kuru görünümüne de bağlı olarak petrol ve ana metal hariç
imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış eğilimi bu dönemde azalmıştır

Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, yıllık enflasyon dayanıklı ve dayanıksız tüketim mallarında
gerilerken, enerji ve sermaye malları gruplarında yükselmiş, ara malında yataya yakın seyretmiştir Aylık bazda, enerji fiyatlarındaki artışta uluslararası petrol fiyatlarındaki
görünüme bağlı olarak rafine edilmiş petrol ürünleri ve ham petrol ile gaz imalatı fiyatları belirleyici
olmuştur. Sermaye malları grubunda motorlu kara taşıtları ile parça ve aksesuarlarının yanı sıra makineler;
dayanıksız tüketim mallarında fırın ürünleri ve unlu mamul fiyatlarındaki artışlar etkili olmuştur. Ara
malları fiyatlarındaki düşüşte demir-çelik ve ferro alaşımlar, tekstil ipliği, temel kimyasallar ve kâğıt
ürünleri öne çıkarken; dayanıklı tüketim malları fiyatları başka yerlerde sınıflandırılmamış ulaşım araçları
öncülüğünde gerilemiştir. Özetle, Haziran ayında üretici fiyatlarının yıllık enflasyonu artarken ana eğilimi
yavaşlamıştır.

https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/ee84907f-24cc-4e19-958c-85c39b7d37ef/afiyathaziran20.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-ee84907f-24cc-4e19-958c-85c39b7d37ef-ncyXakt