Avrupa Kışı Çıkarabilecek Mi? (Garanti BBVA Yatırım)

Avrupa’da doğal gaz fiyatları yükselmeye devam ediyor, fiyatlardaki yükselişin bölge ekonomisi üzerindeki etkisi gün geçtikçe artıyor. Yaz aylarında enerji kıtlığı yaşayan Avrupa’nın, kış aylarında doğal gaz olmadan ne yapacağı merak ediliyor. Bu raporda kısa bir şekilde “Avrupa’da doğal gaz fiyatları nasıl buraya geldi, artan fiyatların ekonomik sonuçları ne oldu?” ve “Avrupa önümüzdeki kışı atlatmak için ne yapabilir/yapmak zorunda kalacak?” sorularını yanıtlamaya çalışıyoruz. Son olarak Avrupa’nın alternatif enerji arayışından fayda sağlayabilecek şirketleri paylaşarak yazıyı noktalıyoruz.
Fiyatlar Nasıl Buraya Geldi, Ekonomik Sonuçlar Neler?
Öncelikle Avrupa’da doğal gaz fiyatı dediğimizde takip edeceğimiz ölçüt ICE borsasında işlem gören Dutch TTF doğal gaz vadeli kontratı. Dutch TTF’in ne olduğunu daha iyi anlamak için bu linki kullanabilirsiniz. ABD ve İngiltere’de de fiziki teslimatı mümkün olan ve yine vadeli piyasalarda işlem yapılabilen farklı doğal gaz kontratları mevcut olduğu için Dutch TTF doğal gazını takip etmemiz gerektiğinin altını çiziyoruz. Farklı bölgelerdeki kontratların fiyatları zaman zaman ters korelasyona sahip olabiliyor.
Dutch TTF doğal gaz vadelileri
Avrupa’da doğal gaz fiyatını 2017-2021 arasında bulunduğu 20-30€ bölgesinden 230€ seviyesine getiren temel faktörleri önem sırasıyla aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.
- Rusya-Ukrayna savaşına bağlı Avrupa ve Rusya arasında yürürlüğe giren karşılıklı yaptırımlar (AB’nin oldukça kullanışlı bir yaptırım haritası mevcut)
- Normalleşme - fabrikaların üretime dönmesi (fabrikaların üretime dönmesi neden önemli diye sorarsanız, EIA’ya göre ABD’de doğal gazın %34’ünü sanayi sektörü kullanıyor)
- Artan sıcaklıklar (klimaya bağlı artan elektrik kullanımı doğal gaz tüketimini artırıyor, doğal gaz stoklarının dolmasını zorlaştırıyor + kuruyan barajlar hidroelektrik üretimini sınırlıyor.)
Fiyatları başka ne etkiler derseniz, yine EIA’nın güzel bir özeti mevcut.
Fiyatlardaki yükselişin farklı nedenlerine değinsek de Avrupa’yı zor duruma sokan ana faktör, Avrupa Birliği’nin kendi rızasıyla Rusya’ya uyguladığı yaptırımlar oldu. Yaptırımlar sonrası Avrupa’nın Rusya’dan ithal ettiği doğal gaz miktarı önemli ölçüde azaldı. Avrupa’nın Kuzey Akım boru hattı üzerinden Rusya’dan aldığı doğal gaz miktarını aşağıda paylaşıyoruz. Her yıl temmuz aylarında gerçekleştirilen planlı bakımları bir kenara bıraktığımızda, Avrupa 2012’den bu yana ilk kez bu kadar düşük doğal gaz ile, plansız bir şekilde karşı karşıya.

 Garanti BBVA Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş
 https://www.garantibbvayatirim.com.tr/
 

                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Garanti Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş. iş burada yer alan bilgilerin, doğruluğundan, yeterliliğinden veya tamlığından ve bu bilgiler ışığında yapılan ve yapılacak olan ileriye dönük yatırımların sonuçlarından hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Ayrıca, Garanti Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş.'nin yazılı izni olmadıkça içeriği kısmen ya da tamamen üçüncü kişilerce hiç bir şekil ve ortamda yayınlanamaz, iktisap edilemez, alıntı yapılamaz, kullanılamaz. İleti, gönderilen kişiye özel ve münhasırdır. İlave olarak, bu raporun gönderildiği ve yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda kullanıldığı ülkelerdeki yasal düzenlemelerden kaynaklı tüm talep ve dava haklarımız saklıdır.