Körfez İşbirliği Konseyi ülkelerinde işletmelere yönelik sıkı finansal koşullar alternatif finansman kaynaklarını besliyor- Coface

Kuruluştan konuya ilişkin yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:

Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ülkeleri genelinde iyileşen ekonomik performansa rağmen, parasal
ve finansal koşullar 2015 yılı öncesiyle karşılaştırıldığında halen sıkı gözüküyor. Finansmana
erişim özellikle küçük ve orta büyüklükteki işletmeler (KOBİ) başta olmak üzere şirketler için kilit
sorunlardan birisi olmaya devam etmektedir. Yükselen petrol fiyatları sayesinde bölgede kredi
artışı biraz iyileşmesine rağmen hâlâ tarihsel ortalamaların altındadır.
Buna çeşitli faktörler katkıda bulunmuştur; örneğin yükselen enerji fiyatları hükümetlerin petrol
fiyatları düştüğünde enjekte ettikleri acil durum fonlarını geri çekmelerine yol açmıştır. ABD
Merkez Bankası’nın (Fed) politika normalleştirmesine gitmesi bir başka etken olmuştur: Fed 2013
yılında politika normalleştirmesini açıkladığından bu yana Körfez KİK genelindeki merkez
bankaları Fed’in çıkış stratejisi doğrultusunda politika faiz oranlarını yükseltmişlerdir.
Bu sıkı banka kredisi koşulları son yıllarda şirketleri tahvil ve sukuk ihraçları, ticaret finansmanı ve
halka arz gibi alternatif finansman kaynakları aramaya zorlamıştır. Ancak bu farklı finansman
kaynakları hızlı bir şekilde büyümelerine rağmen olağan banka kredilerinin yaklaşık yüzde 5’inden
fazlasını oluşturmamaktadır.
KİK ülkeleri şu anda kendilerine yardımcı olacak ABD’nin genişlemeci para politikasını sabırsızlıkla
bekliyorlar.
Kredi artışı geri döndü ancak halen kısıtlı düzeyde
Çoğu zaman olduğu gibi, KİK bankaları için temel soru işareti petrol fiyatı ile ilgilidir (Coface'ın
referans senaryosunda Brent petrol fiyatı varil başına 65 USD olarak tahmin edilmektedir).
Yükselen petrol fiyatları ve iyileşen büyüme ile birlikte, KİK bölgesinde özel sektörel kullandırılan
kredilerin 2019 yılında sadece yüzde 5 artması beklenmektedir; bu oran, 2013 ile 2015 yılları
arasında kaydedilen yüzde 9’luk ortalama artış oranının oldukça altındadır. Uluslararası Finans
Enstitüsü (IIF) kredi dağıtım anketi önümüzdeki çeyrekler için zayıf bir kredi artışı olacağını
göstermektedir. Anket ayrıca 2019 yılının ilk çeyreğinde Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesinde
bankaların kredi koşullarını sıkılaştırmaya devam ettiklerini göstermektedir.
KİK bölgesinde para arzına ilişkin veriler de aynı dinamiği göstermektedir: Pozitif ancak yavaş
kredi artışı. Fed politikaları ve petrol fiyatları KİK bankacılık sektörünün likidite koşullarında önemli
bir rol oynamaktadır. KİK ülkeleri (Kuveyt dışında) sabit döviz kuru rejimi uygulamaktadırlar ve
kurlarını ABD doları karşısında sabit tutmaktadırlar.
Önümüzdeki dönemde, ABD’nin para politikası ile ilgili yeni duruşu (Amerika Birleşik
Devletleri’ndeki yavaşlayan ekonomik büyüme karşısında) KİK ülkelerindeki kredi artışını
destekleyecektir.
Petrol fiyatlarındaki artış yardımcı oluyor ancak volatilite zorluk teşkil ediyor
KİK ülkeleri ekonomilerini petrolün dışında çeşitlendirme konusunda önemli ilerleme
kaydetmelerine rağmen, petrol halen mali gelirleri içerisinde en büyük paya sahiptir (2018 yılında,
hidrokarbon gelirlerinin toplam mali gelirler içerisindeki yüzdesi Suudi Arabistan’da yaklaşık yüzde
70, Umman ve Bahreyn’de yüzde 80, Kuveyt ve Katar’da yüzde 60, BAE’de ise yüzde 55 idi).
Şu anda yüksek petrol fiyatları bankalar için bir güvence sağlıyor, ancak petrol fiyatlarındaki
volatilite özellikle bazı KİK hükümetlerinin mali kemer sıkma önlemlerini gevşetme kararları
düşünüldüğünde bir risk teşkil etmeye devam ediyor.
Şirketler alternatif finansman kaynaklarını tercih ediyor
2015 öncesindeki dönem ile karşılaştırıldığında kredilerdeki ılımlı artış ve sıkılaşan likidite koşulları
işletmeler için diğer finansman kaynaklarının önemini arttırmıştır. Sukuk tahvillerinin ve
sertifikalarının ihracı bu alternatif finansman kaynaklarının bir bölümünü oluşturuyor.
KİK tahvil piyasası bazı zorluklar ile karşı karşıyadır. Altyapı ve inşaat projeleri ekonomik
çeşitlendirmenin temel direğini oluşturdukları, proje finansman ihtiyaçlarını destekledikleri,
piyasaların uluslararası yatırımcılara açıklığını arttırdıkları ve bu finansal araçlara ilişkin bilgileri
destekledikleri için bu faaliyetlerin devam ettirtilmesi hayati önem taşımaktadır.