Makro analiz (Sesmir)

ABD-AB'nin entegre olduğu Rusya-Ukrayna savaşının yol açtığı bozucu etkilere karşı Türkiye döviz piyasaları beklenenin aksine kısmen daha dirençli çıkmıştır: Savaşa rağmen Türkiye döviz piyasalarının beklenenin aksine dirençli çıkmasının temel nedeni, KKM aracılığıyla dolaylı olarak esasen yüksek faiz uygulanıyor olunması ve Türk bankacılık sisteminin varlıkları arasına yüksek döviz likiditesi dahil edilerek mali dayanıklılık için önemli bir güvenlik çemberi oluşturulmasıdır.

Türkiye ekonomisinin döviz oynaklığını azaltıcı yeni tamponları ortaya çıkmıştır: Türkiye ekonomisinde Türk finansal varlıkları içerisinde yapancı yatırımcıların payının azalması, özel sektörün yabancı borçları kısa vadede dengelenmiş olması ve ekonomik gerekçelerden yoksun ve anlamsız faiz indirimlerinin durdurulduğu yönündeki piyasa algıları da döviz oynaklığını azaltan diğer önemli unsurlardır.

Tasarruf sahibi yurt içi yerleşikler, bireysel dolar alımları ve KKM sayesinde satın alma gücündeki erimeye karşı şimdilik bir kalkan oluşturmuşlardır. Ancak, tasarruf sahibi olmayan geniş kitlelerin satın alma gücündeki erimeye karşı hiçbir önleyici olanakları bulunmamaktadır.

Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşa bağlı olarak, yapısal cari açıktaki gelişmelerin cari fazla lehine evirilmesini önleyecek olan jeopolitik gelişmelerin etkisi giderek artmakta ve Türk ekonomisini yenide zorlamaya başlamaktadır. Yine Türkiye ekonomisinin yabancılar açısından cazibesinin kalmamış olması da Türkiye ekonomisinin şansını zayıflatmaktadır.

KKM 'ın döviz talebini önleme konusundaki dayanıklılığı birebir enflasyon seviyesinin düşmesine bağlıdır. Esasen KKM uzun vadede sürdürülebilir bir araç değildir. Ancak kısa ve orta vadede KKM 'nin döviz talebini önleme fonksiyonu, enflasyonun yüksek kalmaya devam etmesi halinde, güvenirliliğini ve sürdürülebildiğini hızlıca yitirecektir. Dolayısıyla KKM 'ın dayanıklılığı birebir enflasyon seviyesinin düşmesi ile ilgilidir. Enflasyon birkaç ay içerisinde gözle görülür bir oranda düşmez ise, kamu kaynakları KKM 'ın yaratacağı yüksek maliyetler tarafından ezilecektir.

Rusya Ukrayna savaşı başladığında, KKM önlemine rağmen en çok TL'nin değer kaybetmesi Türkiye ekonomisinin ve yönetim paradigmasının zafiyetlerinin sonucudur. Enflasyonun daha da artacağı endişesi, faiz enstrümanın kullanılamayacağı ve döviz talebinin daha da fazla tutulamayacağı gibi algılar bu zafiyetin başlıca örnekleridir. Görünür ekonomik zafiyetlerin giderilmesi "faizlerin yükselmesini beklemeyin" söyleminden ve Kredi faizlerinin Enflasyonun altına ittirilmesi şeklindeki politikadan vazgeçilerek, faizlerin reel faiz alanına taşınması ile mümkündür.

SWIFT yasaklarıyla Rusya üzerinden ortaya çıkacak olan zararları önlemek için, enerji ödemeleri ve diğer bazı özellikli ödemeler ve özellikli ülkeler için Batı tarafından anlamlı istisna alanları bırakıldığı için Türkiye-Rusya arasındaki para akışı zorluklar içerse de ölümcül bir kesintiye uğramayacaktır: SWIFT yasakları dünya genelinde Dolar kullanımını ve tedavülünü mutlak surette aşağı çekecek, alternatif ödeme araçları geliştirilerek bizzat SWİFT 'e rakip yaratılacak ve Rusya ile ticari ve finansal işlemleri olan bütün ülkeler en az Rusya kadar zarar göreceklerdir.

ABD-AB'nin entegre olduğu Rusya-Ukrayna savaşı, daha şimdiden Türkiye ekonomisinin beklediği yüksek turizm gelirlerinde azalmalara, enerji fiyatlarında artışlara, tarımsal ürünlerin dış talebinde düşüşlere yol açmıştır.


 Orhan Ökmen
 Başkan
Sesmir Kurumsal ve Finansal Danışmanlık A.Ş
                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.