Makro Perspektif - Avrupa: Uzun Soğuk Kış Bölüm 2 (Enver Erkan/Tera Yatırım )

Avrupa: Uzun Soğuk Kış Bölüm 2 - Nord Stream

Nord Stream bakım çalışması ve geçici gaz kesintisi… Pazartesi başlayan Kuzey Akım gaz boru hattının rutin bakım kapanışı, Euro bölgesinin enerji konusundaki kırılganlığını gündeme getirmiş durumda. Nord Stream 1 gaz boru hattı, 10 günlük bir bakım dönemi için kapatıldı. Alman yetkililer ve yatırımcılar, Moskova'nın Avrupa'nın ana doğalgaz kanalını yeniden açmayabileceğine dair endişelerini dile getirdiler. Almanya'nın Rus gazına olan yüksek bağımlılığı ve kolay alternatifleri olmadığı düşünüldüğünde, akışın tamamen durması önemli bir şok yaratacaktır.

 
Nord Stream 11-21 Temmuz rutin bakım çalışması… Kaynak: Nord-Stream.info

Enerji krizi ihtimalleri… Nord Stream AG, 11 Temmuz - 21 Temmuz 2022 tarihleri arasında yıllık rutin bakım çalışmaları için gaz boru hattı sisteminin her iki hattını da geçici olarak kapatacak. Normalde Rusya ile alakalı olan mevcut olağan dışı durum olmasaydı dikkate bile alınmayacak bir bakım çalışması yani. Ancak şimdi tabii okunmakta olan bir risk durumu var ve gaz akımlarının 10 günlük süre sonunda ya hiç açılmaması ya da eskisi gibi açılmamasının ihtimal dahilinde olmasından endişe ediliyor. Bu elbette, kışın yaşanabilecek geniş çaplı bir enerji krizinin de ön provası olabileceğinden, Avrupa’yı enerji depolama konusunda teyakkuza geçirebilecek bir konu olacaktır.

 
AB’nin Rusya’dan Doğal Gaz İthalatı… Kaynak: ENTSO-G

Gazprom'un süreci uzatmak için nedenler bulabileceği ve bunun Rusya’nın çıkarına olacağı analizleri yapılmaktadır. Gazprom Batı yaptırımlarının neden olduğu servis verilen ekipmanın iadesindeki gecikmeyi suçlarken, Rusya arz kesintilerinin kasıtlı olduğunu reddetmekte.

 
Limanlara Gelen Haftalık Rus Ham Petrolü… Avrupa Birliği'nde ana limanlar Rotterdam, Le Havre, Wilhelmshaven, Trieste ve Gdansk'tır. Kaynak: Genscape, Bloomberg, CREA, Bruegel

AB acil eylem planı… Rusya’nın gazı kesmesi olasılığına dair AB eylem planı uyarı, alarm ve acil aşama olmak üzere üç aşamadan oluşuyor. Almanya, Rus arzındaki düşüşe tepki olarak acil gaz planının "alarm aşamasını" tetikle hali hazırda tetiklemiş durumda. Üç aşamalı bir acil durum planının ikinci "alarm aşaması", yetkililerin uzun vadeli arz sıkıntısı riskini yüksek gördüğü anlamına gelir. Gazprom'un Baltık Denizi'ndeki Nord Stream 1 boru hattından geçen hafta kapasitesinin sadece %40'ına kadar akışını kesmesinden Faz 2'ye geçişi tetiklemişti. İkinci aşamada, piyasa, son acil durum aşamasında devreye girecek olan devlet müdahalesine ihtiyaç duymadan hala işleyebilmektedir.

Aşama 1 ise ana tedarikçi Rusya'dan azalan teslimatlarla karşı karşıya kalan Almanya’nın, Mart ayının sonundan bu yana, günlük akışların daha sıkı izlemesini ve gaz depolama tesislerinin doldurulmasına odaklanmasını içeriyordu. Aşama 3’te ise bazı sektörlerin gaza erişimi olmayacak, hanelere ise doğalgaz verilmeye devam edilecek.

 
Hükümetlerin haneleri ve işletmeleri enerji krizinden korumak için ayırdıkları fonlar… (Eylül 2021 - Haziran 2022) Kaynak: Bruegel

Sonuç? Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), Rusya'nın siyasi gücünü artırmak için Avrupa'ya giden gazı tamamen kesebileceği konusunda uyarmış ve Avrupa'yı şimdiden hazırlanmaya çağırmıştı. Almanya 2022'nin ilk dört ayında %22 daha az doğal gaz ithal etti, ancak maliyet aynı dönemde %170 arttı. Düşük gelirli tüketicilerin ödeme güçlüğü sübvansiyonlarla koruma önlemlerinin alınması konusundaki kamuoyu talebi de yükselecektir.

Avrupa daha fazla enerji stoklama uğraşında olup, tedarik çeşitlendirmesini acilleştirmeye çalışırken, Rusya ise Avrupa’yı zorlamak konusunda gaz akımlarını stratejik unsur olarak kullanabilir. Şu anda yükselen enerji fiyatları, Avrupa’nın bağımlılığını çarpıcı bir noktaya getirdi, nitekim Almanya tarihi bir negatif istatistik olarak cari açık vermiş durumda.

https://terayatirim.com/arastirma/makro-perspektif/140720221739

 Enver Erkan
 Araştırma - Başekonomist
 Tera Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
  www.terayatirim.com
                                 
                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
  Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.