Merkezi Bütçe – Mayıs 2023 (Gedik Yatırım)

Bütçe performansındaki bozulma Mayıs’taki fazlaya rağmen devam ediyor
 
Merkezi bütçe Mayıs’ta 119 milyar TL fazla verse de, 12-aylık birikimli açık yükselmeye devam etti. 2022’in mayıs ayında 144,0 milyar TL fazla veren merkezi bütçe, 2023’ün aynı ayında 118,9 milyar TL fazla verirken, geçen seneki 161,9 milyar TL’lik faiz dışı fazlaya karşılık bu sene 221,6 milyar TL faiz-dışı fazla verildi. Ocak-Mayıs döneminde ise 263,6 milyar TL bütçe açığı ve 25,7 milyar TL’lik faiz-dışı fazla, geçen senenin aynı dönemindeki 124,6 milyar TL bütçe fazlası ve 246,5 milyar TL’lik faiz-dışı fazlaya göre önemli bir bozulmaya işaret ediyor. 2022 sonunda 139 milyar TL seviyesindeki 12 aylık birikimli bütçe açığı ise yükselişini sürdürerek 527 milyar TL’ye ulaştı. Aynı dönemde faiz dışı denge 100 milyar TL açık verirken, bir defaya mahsus gelirlerin dışlandığı IMF tanımlı faiz-dışı denge de 274 milyar açık vermiş görünüyor.
 
Faiz-dışı harcamalardaki çok hızlı artış sürerken, KDV ve ÖTV ile birlikte ek kurumlar vergisi tahsilatları bütçe performansını kurtardı. Mayıs ayında faiz-dışı harcamalarda yıllık nominal artış %110’u bulurken, bunun detaylarında cari transferlerdeki artış %134, sermaye harcamalarındaki artış %149’u buluyor. Buna ek olarak, Mayıs’ta faiz harcamalarının da %437 gibi bir artışla 103 milyar TL’ye ulaşması da bütçeyi olumsuz etkilemiş. Harcama tarafındaki bu olumsuz görünüme karşın, geçici Kurumlar Vergisi ödemeleri ve güçlü iç talebe bağlı olarak KDV ve ÖTV tahsilatlarının yıllık nominal %72 ve %104 artması, bu etkiyi telafi etmiş görünüyor. Kurumlar Vergisi tahsilatındaki artışta, geçen sene yapılan bir yasal düzenlemeyle normalde şubat ayında yapılan KV 4. Taksit ödemelerinin mayıs ayına sarkmasının payından da bahsetmek lazım. Mayıs ayında verilen bütçe fazlasına rağmen, Ocak-Mayıs döneminde faiz-dışı harcamalarındaki yıllık %96’lık artışa karşılık, vergi gelirlerindeki artışın %56’da kalması, bütçe performansındaki olumsuz gidişatı özetliyor.
 
EYT düzenlemesi, seçim vaatleri ve depremin yaratacağı harcamalar nedeniyle bütçe açığı yükselmeye devam edecek. Önümüzdeki dönemde, seçimler öncesinde en düşük emekli maaşının 7.500 TL’ye, en düşük memur maaşının 22.000 TL’ye yükseltilmesi gibi çeşitli seçim vaatleri, Temmuz’da beklenen asgari ücret artışı, EYT ödemeleri ve özellikle de depremlere bağlı olarak yeniden inşa, altyapının tamiri ve geçici barınma için yapılacak harcamalar bütçeye çok önemli bir yük doğuracak. Bunların dışında, geçen sene Rusya’ya doğalgaz ödemelerinin ertelemesi ve TL’deki değer kaybı sonrası KKM sistemi üzerinden de ek ödemeler söz konusu olacak. Bunlara karşılık, iç talepte beklenen yavaşlamaya bağlı olarak vergi gelirleri de yılın ilk bölümündeki kadar güçlü olmayabilir. Bununla beraber, önümüzdeki aylarda çeşitli vergi artışlarına gidilmesi kuvvetle muhtemel görünüyor. Açıkçası, yukarıda bahsi geçen harcama kalemlerine ve potansiyel vergi artışlarına ilişkin belirsizlikler bütçe açığına ilişkin net bir tahminde bulunmayı fazlasıyla zorlaştırıyor. Ancak, tüm bu faktörleri birlikte değerlendirdiğimizde, sene başında %3,5 olarak öngörülen 2023 sonu bütçe açığı/GSYH oranının %6,0’nın altında kalmasının oldukça zor göründüğünü söyleyebiliriz. Hatta TL’nin seyrine bağlı olarak ortaya çıkacak potansiyel KKM kaynaklı ödemeler ve Rusya’ya doğalgaz ertelemesi nedeniyle BOTAŞ’a yapılacak transferler dikkate alınırsa, bu oranın %7-8 aralığında gerçekleşmesi de sürpriz olmayacaktır. Yeni Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in de işaret ettiği üzere hükümetin yakında yayınlayacağı Ek Bütçe bu konuda daha net bir fikir verecektir.
 
 
Serkan Gönençler
Baş Ekonomist
 
 Gedik Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
 www.gedik.com

                                     ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.