TCMB: Tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı baskılar arttı

Merkez Bankası, tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı baskıların arttığını bildirdi.

 Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
tarafından yayınlanan Ağustos ayı enflasyon rakamlarını değerlendirdi.

 Bankanın enflasyon değerlendirmesinin tamamı aşağıda bulunuyor.

 Özet

Tüketici fiyatları Ağustos ayında yüzde 0,86 oranında artmış, yıllık enflasyon
yüzde 11,77 olarak gerçekleşmiştir. Yıllık enflasyon, temel mal başta olmak
üzere enerji ve gıda gruplarında artarken hizmet grubunda yatay seyretmiş,
alkollü içecekler ve tütün grubunda ise tütün fiyatları kaynaklı yüksek bazın
etkisi ile gerilemiştir. Temel mal grubundaki artışta dayanıklı tüketim malları
öne çıkarken, enerji grubunda döviz kuru ve uluslararası petrol fiyatlarındaki
gelişmelerin yansımaları izlenmiştir. Gıda enflasyonundaki artışta
işlenmemiş gıda grubu belirleyici olmuştur. Bu görünüm altında, B ve C
göstergelerinin yıllık enflasyonu ve eğilimleri yükselmiştir.

Değerlendirmeler

Ağustos ayında tüketici fiyatları yüzde 0,86 oranında artmış ve yıllık enflasyon yatay seyrederek yüzde
11,77 olmuştur . Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 0,69 ve 0,78
puan artarak yüzde 11,18 ve yüzde 11,03 olarak gerçekleşmiştir.

Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre temel mal, altın, gıda,
enerji ve hizmet gruplarının katkıları sırasıyla 0,37, 0,24, 0,13, 0,11 ve 0,04 puan artmış, alkol-tütün
grubunun katkısı ise 0,88 puan azalmıştır.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle üç aylık ortalamalara göre B ve C göstergelerinin eğilimlerinde bir
miktar artış gözlenmiştir . Bu dönemde, enflasyon eğilimi temel mal grubunda yüksek seviyesini
korurken, hizmet grubunda artmıştır.

Hizmet fiyatları Ağustos ayında yüzde 1,14 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu yatay seyrederek yüzde
11,83 olmuştur . Yıllık enflasyon lokanta-otel ve haberleşme hizmetlerinde yükselirken,
ulaştırma, kira ve diğer hizmetlerde gerilemiştir . Ulaştırma hizmetleri yıllık enflasyonundaki
düşüşte karayolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığı öne çıkmış, havayolu ile yolcu taşımacılığı fiyatlarında
ise artış (yüzde 1,53) gözlenmiştir. Lokanta-otel grubunda bu dönemde gerek yemek hizmetleri gerekse
konaklama hizmetlerinde fiyat artışları izlenmiştir. Diğer hizmetler grubundaki fiyat artışında kura duyarlı
kalemlerden kişisel ulaştırma araçlarının bakım ve onarımı, sağlık hizmetleri ve paket tur belirleyici
olmuştur. Diğer yandan, eğitim hizmetlerinde aylık fiyat artışı bu dönemde sınırlı kalmıştır. Eğitim
hizmetlerinde uygulamaya konulan KDV indiriminin önümüzdeki dönemde fiyatları olumlu etkileyebileceği
değerlendirilmektedir.

Temel mal grubu enflasyonu Ağustos ayında 1,44 puan artışla yüzde 10,02 olmuştur . Bu
dönemde yıllık enflasyon dayanıklı mal ve diğer temel mallarda yükselirken giyim ve ayakkabı grubunda
gerilemiştir . Döviz kuru gelişmelerinin de etkisiyle dayanıklı mal grubunda süregelen fiyat
artışları genele yayılmış şekilde devam etmiştir. Otomobildeki matrah ve ÖTV değişikliklerinin grup
enflasyonunu önümüzdeki dönem yukarı yönlü etkileyebileceği değerlendirilmektedir. Giyim ve ayakkabı
grubunda sezon indirimi bir önceki yıla kıyasla bir miktar daha yüksek gerçekleşmiştir. Bu dönemde, diğer
temel mal grubu fiyatlarında bir miktar artış gözlenmiştir.

Enerji grubu fiyatları Ağustos ayında yüzde 1,29 oranında artmıştır. Bu dönemde döviz kuru ve
uluslararası petrol fiyatlarındaki gelişmelere bağlı olarak akaryakıt fiyatları yüzde 2,17 oranında
yükselmiştir. Ayrıca bu dönemde şebeke suyu ve katı yakıt fiyatları sırasıyla yüzde 2,69 ve yüzde 1,13
oranında artış kaydetmiştir. Bu gelişmelerle, grup yıllık enflasyonu 1,02 puan artarak yüzde 9,59 olmuş,
doğalgaz fiyatlarındaki yüksek baz bu artışı bir miktar sınırlamıştır.

Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu Ağustos ayında 0,78 puan yükselerek yüzde 13,51 olmuştur
 Bu gelişmede, yıllık enflasyonu 1,51 puan artışla yüzde 15,36’ya yükselen işlenmemiş
gıda grubu belirleyici olurken, işlenmiş gıda yıllık enflasyonu sınırlı bir artışla yüzde 11,86 olmuştur .

İşlenmemiş gıda grubunda, mevsimsellikten arındırılmış veriler taze meyve ve sebze fiyatlarının
Ağustos ayında arttığına işaret ederken, diğer işlenmemiş gıda grubu fiyatları yatay seyretmiştir. Bu
dönemde işlenmiş gıda fiyatları yüzde 0,81 oranında artmış, bu artışta ekmek ve tahıllar öne çıkmıştır.
Diğer işlenmiş gıda yıllık enflasyonu ise Ağustos ayında yatay seyretmiştir. Bu gelişmeler sonucunda, taze
meyve ve sebze dışı gıda grubunda yıllık enflasyon bir miktar artmıştır .

Ağustos ayında alkollü içeceklerde fiyatlar yüzde 2,58 oranında artarken tütün ürünleri fiyatları yatay
seyretmiştir. Alkol-tütün yıllık enflasyonu tütün fiyatlarındaki yüksek bazın etkisiyle 19,34 puan düşerek
yüzde 2,44’e gerilemiştir.

Yİ-ÜFE

Yurt içi üretici fiyatları Ağustos ayında yüzde 2,35 oranında yükselmiş, yıllık enflasyon 3,20 puan artarak
yüzde 11,53 olmuştur . Bu gelişmede döviz kuru ve emtia fiyatlarındaki gelişmeler
etkili olmuştur. Petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış eğilimi bu
dönemde artmıştır

Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, yıllık enflasyon enerji grubu hariç bütün alt gruplarda
yükselmiştir . Aylık bazda, enerji fiyatlarındaki düşüşte elektrik ve gaz
imalatı fiyatları belirleyici olurken, petrol ürünleri ve ham petrol fiyatlarındaki yükseliş bu düşüşü
sınırlamıştır. Ara malları fiyatlarındaki artışta demir-çelik, ana metaller ve plastik ürünler öne çıkarken;
sermaye malları grubundaki artışta metal yapı ürünleri, motorlu kara taşıtları ile parça ve aksesuarları ve
makineler etkili olmuştur. Dayanıklı tüketim malları fiyatları mücevherat öncülüğünde yükselirken,
dayanıksız tüketim mallarındaki artışta tekstil ürünleri, katı-sıvı yağlar ile fırın ürünleri ve unlu mamuller
belirleyici olmuştur. Bu gelişmelerle, tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı baskılar artmıştır.