Makro Ekonomik Haberler: 4. Çeyrek 2020 GSYİH (İş Yatırım)

2020 yılını %1,8 büyüme ile kapattık…

Türkiye ekonomisi 2020’nin son çeyreğinde yıllık bazda %5,9 ile %7,2’lik piyasa ve İş Yatırım beklentisinin altında büyüdü. Gerçekleşen rakam ve beklenti arasındaki sapma inşaat sektöründe sert daralma ve stok değişimlerinin negatif katkısından kaynaklanıyor. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seride çeyrekten çeyreğe %1,7 büyüme görüyoruz.

Böylece Türkiye ekonomisi 2020 yılını %1,8 büyüme ile kapatıyor. Vietnam (%2,9), Çin (%2,3) ve Mısır (%3,5 IMF beklentisi) ile beraber küresel salgın krizine rağmen büyüme kaydeden az sayıda ekonomi arasındaki yerimizi teyit ediyoruz.

Dördüncü çeyrekte yıllık değişime baktığımızda özel tüketim ve yatırımların büyümede başrolü oynamaya devam ettiği görülüyor. Ancak mevsimsellikten arındırılmış seriye çeyrekten çeyreğe baktığımızda parasal sıkılaşmanın akabinde yatırımların üçüncü çeyreğe göre güç kaybettiğini, kamu tüketimi ve ihracatın öne çıktığını görüyoruz.

Harcama yöntemiyle GSYİH serisine baktığımızda büyümenin ana motoru olan özel tüketim yıllık %8,2 (Ç2: %-9,6, Ç3: %8,5) büyüyerek manşet rakamı 4,7 yüzde puan (Ç2: -5,6yp, Ç3: +5,0yp) yukarı çekiyor. Mevsimsellikten arındırılmış seri üçüncü çeyreğe göre özel tüketimin %0,8 arttığını gösteriyor.

2020’nin son çeyreğinde faizlerdeki sert yükselişin inşaat tarafını baskılamasına rağmen yatırımlar kalemi %10,3 büyüyerek manşet büyümeyi 2,6 yüzde puan yukarı çekiyor. Yatırımlarda 2018 Ç3 - 2020 Ç2 dönemindeki daralma 2020’nin üçüncü çeyreğinde yerini çok güçlü bir büyümeye (yıllık %21,9, +5,0yp) bırakmıştı.

Mevsimsellikten arındırılmış serideki çeyrekten çeyreğe daralma (%-2,7) 2021 yılının yüksek faiz ortamında yatırımların zayıf seyredebileceğine işaret ediyor.

Önceki çeyrekte büyümeye katkısı sınırlı olan (yıllık %0,8, +0,1yp) kamu tüketimi güçleniyor. Yıllık %6,6 (çeyrekten çeyreğe %3,6) artan kamu tüketimi manşet büyümeyi 1,0 yüzde puan yukarı çekiyor.

Küresel iktisadi faaliyetin toparlanması ve Türk mallarının dolar bazlı ucuzluğu sayesinde dış ticaret kaleminin iyileştiğini görüyoruz. Yılın ilk üç çeyreğinde yıllık bazda daralan ihracat (Ç1: %-1,8, Ç2: %-36,9, Ç3: %-22,1) dördüncü çeyrekte yıllık %0,0 büyüme kaydederek dipten dönmeye devam ediyor. Yıllık ithalat büyümesi ise önceki çeyreğe göre yavaşlayarak %2,5’e geriliyor (Ç3: %16,4).

2019’un son çeyreğinden bu yana büyümeye -9,1 ile -5,5 yüzde puan arası negatif katkılar yapan ticaret kalemi 2020’nin son çeyreğinde manşet rakamı sadece 0,6 yüzde puan aşağı çekiyor.

Zincirleme hacim endeksi yöntemiyle hesaplanan milli gelir serisinde alt katkıların toplamı manşet GSYİH büyümesi ile aynı sonucu vermiyor. Aradaki farkı stok katkısı varsayıyoruz. 2020’nin son çeyreğinde 2019’un ikinci çeyreğinden bu yana ilk defa stoklardan negatif katkı (-1,9yp) görüyoruz. Stok değişimlerinden gelen negatif katkıyı hariç bıraktığımızda harcama kalemleri toplamı %7,7’lik bir büyümeye işaret ediyor.

2019 dördüncü çeyrekte stokların katkısı 6,8 yüzde puan ile yeni milli gelir serisinin başlangıcından beri en yüksek değere ulaşmış, 2020 yılı ilk üç çeyreğinde stoklar sırasıyla 5,7yp, 5,2yp ve 5,3yp ile yüksek pozitif katkı yapan bir kalem olmayı sürdürmüştü.

Tüketimin alt detaylarına bakıldığında dayanıklı mal grubunun önceki çeyreğe göre güç kaybetse de yıllık %42 artarak (Ç3: %61) tüketimin itici gücü olmaya devam ettiğini görüyoruz. Yarı dayanıklı ve dayanıksız mal grupları sırasıyla %6,9 (Ç3: %5,9) ve %8,2 (Ç3: %5,9) yıllık artışla büyümeyi destekliyor. Buna karşın hane halkına yönelik hizmetlerde yıllık bazda daralma (Ç2: %-26,4, Ç3: %-16,5, Ç4: %-6,2) görmeye devam ediyoruz.

Yatırımların alt detaylarına bakıldığında üçüncü çeyrekte faiz indirimleri ile canlanan inşaat yatırımlarının (yıllık %13,8) yerini sert bir daralmaya (%-14,7) bıraktığını görüyoruz. Makine teçhizat yatırımlarında ise üçüncü çeyrekte ivmelenen (%22,3) yıllık büyüme son çeyrekte güçlenerek %38,7’ye yükseliyor.

Milli gelirin üretim alt kalemlerine baktığımızda ekonominin ana omurgasını oluşturan sanayide (yıllık %10,3, +2,0yp katkı) ve özellikle imalat sanayinde (yıllık %10,5) güçlü bir toparlanma görüyoruz. Perakende ticaret, taşımacılık, konaklama ve yeme-içme faaliyetlerini de içeren hizmetler grubunda salgına rağmen büyüme güçleniyor (yıllık %4,6, +1,1yp).

Üretimin yıldızı bilgi-iletişim (yıllık %15,1, +0,5yp) ve gayrimenkul (yıllık %2,9, +0,2yp) sektörlerinde yıllık büyüme gücünü korurken tarım (yıllık %4,0, +0,2yp) ve finans (yıllık %9,2, +0,3yp) sektörlerinde üçüncü çeyreğe göre yavaşlamadan bahsedebiliriz.

2018 Ç3 - 2020 Ç2 döneminde sekiz çeyrek üst üste daralan inşaat sektörü üçüncü çeyrekte kaydedilen güçlü büyümenin ardından yeniden daralıyor (yıllık %-12,5, -0,8yp) ve büyümeye negatif katkı veren tek sektör olarak öne çıkıyor.

Özetlemek gerekirse politikalardaki zorunlu sıkılaşmaya ve ikinci dalga önlemlerine rağmen dördüncü çeyrekte yıllık bazda büyümenin güçlü olduğunu söyleyebiliriz. İş yerlerinin açık tutulmasıyla salgın - ekonomi ilişkisinin zayıflaması ve genişleyici politikaların gecikmeli etkileri yıllık büyüme trendinin sürdürülmesinde etkili oldu. Beklentilerin altındaki manşet veriyi negatif değerlendirmemek gerekiyor.

2021 yılında yeni ekonomi yönetiminin dengeli politikalarıyla Türkiye’nin sürdürülebilir bir büyüme patikasına gireceğine inanıyoruz. Beklentimizden zayıf gelen üçüncü çeyrek verisine rağmen %4,0’lük 2021 yılı büyüme tahminimiz üzerindeki yukarı yönlü riskler artıyor. Ocak (54,4) ve Şubat (51,7) aylarının PMI, elektrik tüketimi ve kart harcaması verileri yılın ilk çeyreğinde iktisadi faaliyetin görece güçlü seyretmeye devam ettiğine işaret ediyor.

Salgın önlemlerinde gevşeme ile hizmet sektörünün, aşılama ile turizmin toparlandığı bir senaryoda 2021’i %5’in üzerinde bir büyüme ile kapatabiliriz. Önümüzdeki haftalarda yayımlanacak veriler akabinde büyüme tahminimizde yukarı yönlü güncelleme yapabiliriz.



İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
 www.isyatirim.com.tr

                                 ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.